Φαντάζεστε
το καλοκαίρι χωρίς καρπούζι, πεπόνι, αγγουράκι, κολοκυθάκι και μελιτζάνα; Και
όχι μόνο αυτά, αλλά και δεκάδες άλλα αγαπημένα μας φρούτα και λαχανικά που
εξαρτώνται από τις μέλισσες για την επικονίασή τους, δηλαδή τη γονιμοποίηση του
άνθους για να παραχθεί ο καρπός τους. Από τα τέλη του 1990, οι μελισσοκόμοι,
κυρίως στην Ευρώπη και τη Β. Αμερική, είχαν διαπιστώσει ότι οι πληθυσμοί των
μελιφόρων μελισσών (οι μέλισσες που κατοικούν σε κυψέλες και παράγουν μέλι)
μειώνονταν με ασυνήθιστα γρήγορους ρυθμούς. Οι μέλισσες αυτές είναι απαραίτητες
για την παραγωγή της τροφής μας γιατί επικονιάζουν τα φυτά, και δεν είναι οι
μόνες. Και άλλα έντομα, όπως οι άγριες μέλισσες και οι πεταλούδες εκτελούν
επίσης πολύτιμο επικονιαστικό έργο. Πάνω από το 35% της παγκόσμιας παραγωγής
τροφής εξαρτάται από τα έντομα-επικονιαστές. Από τα 100 είδη καλλιεργειών, τα
οποία παράγουν το 90% της παγκόσμιας τροφής, 71 επικονιάζονται από τις
μέλισσες. Χωρίς αυτά, εκατομμύρια άνθρωποι και ζώα θα υπέφεραν από στέρηση
τροφής. Στην Ευρώπη μόνο, πάνω από 4.000 είδη λαχανικών μεγαλώνουν χάρη στην
ακούραστη δουλειά των μελισσών
Γιατι εξαφανιζονται οι μελισσες;
Η μεγαλύτερη απειλή για τις μέλισσες προέρχεται από
τα χημικά φυτοφάρμακα υψηλής τοξικότητας που χρησιμοποιούνται στις βιομηχανικές
καλλιέργειες. Αυτά τα πολύ επικίνδυνα φυτοφάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των
νεονικοτινοειδών, έχουν την ιδιότητα να κυκλοφορούν σε όλα τα μέρη του φυτού.
Οι μέλισσες τα προσλαμβάνουν από τη γύρη και το νέκταρ, κάτι που βλάπτει το
νευρικό τους σύστημα και πολύ συχνά τις οδηγεί στο θάνατο. Οι ολοένα
περισσότερες μονοκαλλιέργειες που προωθεί η βιομηχανική γεωργία και που έχουν
οδηγήσει στη μείωση της βιοποικιλότητας και την καταστροφή πλούσιων σε ποικιλία
οικοσυστημάτων. Οι μονοκαλλιέργειες αποτελούν μεγάλο κίνδυνο γιατί οι μέλισσες
για να επιβιώσουν θα πρέπει να τρέφονται από μία μεγάλη ποικιλία ανθοφόρων
φυτών. Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) εκτιμά ότι θα
εξαφανιστούν άλλα 20.000 ανθοφόρα φυτά τις επόμενες δεκαετίες. Αυτό επηρεάζει
τις μέλισσες που ζουν σε μελίσσια και ακόμα περισσότερο τις άγριες μέλισσες που
χρειάζονται αδιατάρακτους βιότοπους για να χτίσουν τις φωλιές τους
Το 35% της διατροφής μας κινδυνεύει
Χρειάζεται μία μέλισσα για να γίνει το λουλούδι
πεπόνι, αγγουράκι, κολοκυθάκι και μελιτζάνα… Αν όμως εξαφανιστούν οι μέλισσες,
δεν θα γίνει ...τίποτα! Η επικονίαση, η γονιμοποίηση δηλαδή του άνθους για να
γίνει καρπός, είναι το πολυτιμότερο αγαθό που προσφέρουν οι μέλισσες στον άνθρωπο
και το περιβάλλον. Χωρίς την επικονίαση, η τροφή που καταλήγει στο πιάτο μας θα
ήταν πολύ λιγότερη, καθώς το 1/3 των καλλιεργειών βασίζεται σε αυτήν.
Εάν οι μέλισσες αφανιστούν, οι 71 από τις 100 πιο σημαντικές φυτικές καλλιέργειες παγκοσμίως που επικονιάζονται από τις μέλισσες, θα αρχίσουν να εξαφανίζονται και αυτές. Ειδικότερα, καρποί όπως τα μήλα, οι φράουλες και τα αμύγδαλα θα εμφανίσουν απότομη πτώση. Η εξαφάνιση των μελισσών όμως θα έχει και καταστροφικές επιπτώσεις στην οικονομία, αν αναλογιστούμε ότι η οικονομική αξία της επικονίασης των μελισσών αποτιμάται σε € 265 δις το χρόνο παγκοσμίως.
Εάν οι μέλισσες αφανιστούν, οι 71 από τις 100 πιο σημαντικές φυτικές καλλιέργειες παγκοσμίως που επικονιάζονται από τις μέλισσες, θα αρχίσουν να εξαφανίζονται και αυτές. Ειδικότερα, καρποί όπως τα μήλα, οι φράουλες και τα αμύγδαλα θα εμφανίσουν απότομη πτώση. Η εξαφάνιση των μελισσών όμως θα έχει και καταστροφικές επιπτώσεις στην οικονομία, αν αναλογιστούμε ότι η οικονομική αξία της επικονίασης των μελισσών αποτιμάται σε € 265 δις το χρόνο παγκοσμίως.
Η λύση
Αν πάρουμε μέτρα την προώθηση της βιοποικιλότητας
στην αγροτική γη και την προστασία των οικοσυστημάτων που είναι ακόμη ανέπαφα,
μπορούμε να προσφέρουμε στις μέλισσες το περιβάλλον που χρειάζονται.
Το πρώτο βήμα είναι να εφαρμόσουμε νόμους που θα
απαγορεύουν τη χρήση των χημικών που αφανίζουν τις μέλισσες. Τον Απρίλιο του
2013, χάρη σε σας και τους πολίτες από κάθε μεριά της Ευρώπης που στήριξαν την
εκστρατεία της Greenpeace και άλλων οργανώσεων καταφέραμε μια σπουδαία νίκη:
την απαγόρευση τριών επικίνδυνων νεονικοτινοειδών φυτοφαρμάκων από την
πλειοψηφία των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εφαρμογή αυτής της
απόφασης και η απόσυρση των φυτοφαρμάκων από την αγορά, είναι ένα σημαντικό
πρώτο βήμα για να σώσουμε τις μέλισσες. Χρειάζεται όμως παράλληλα και λήψη
μέτρων για την προώθηση της βιοποικιλότητας στην αγροτική γη και την προστασία
των οικοσυστημάτων που είναι ακόμη ανέπαφα. Βήματα όπως να φτιάξουμε φράχτες
από θάμνους και δέντρα και να δημιουργήσουμε περιοχές με άγρια λουλούδια, μαζί
με δίκτυα βιοτόπων, μπορούν να βοηθήσουν τις μέλισσες. Ευτυχώς, η βιολογική
γεωργία (χωρίς τη χρήση χημικών φυτοφαρμάκων) επεκτείνεται σε πολλές χώρες,
αφού ο έλεγχος των ζιζανίων γίνεται μηχανικά και διατηρείται η βιοποικιλότητα.
Η αμειψισπορά (εναλλαγή καλλιεργειών στο ίδιο χωράφι) μειώνει την πίεση των
παράσιτων στα χωράφια και είναι ένα ακόμα μοντέλο φιλικής προς τις μέλισσες
γεωργίας. Τα εθνικά πάρκα και οι κήποι με ντόπια φυτά ωφελούν τις μέλισσες, με
την προϋπόθεση όμως ότι αποφεύγονται τα χημικά φυτοφάρμακα και προστατεύεται η
ποικιλία σε φυτά και δέντρα.
- Την απαγόρευση της χρήσης των φυτοφαρμάκων που αφανίζουν τις μέλισσες και την τροφή μας, ξεκινώντας με τις πιο επικίνδυνες και τοξικές ουσίες.
- Τη στήριξη και προώθηση των αγροτικών πρακτικών που ωφελούν την επικονίαση στα αγροτικά συστήματα
- Τη βελτίωση της προστασίας των φυσικών βιοτόπων μέσα και γύρω από τις αγροτικές περιοχές, καθώς και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας στις αγροτικές εκτάσεις και καλλιέργειες
- Την αύξηση της χρηματοδότησης για έρευνα, ανάπτυξη και εφαρμογή των βιώσιμων γεωργικών πρακτικών.
"Ευτυχώς, και η βιολογική μελισσοκομία (χωρίς τη χρήση χημικών - φαρμάκων) επεκτείνεται σε πολλές χώρες όπως και στην Ελλάδα, αφού ο έλεγχος των Βαρρόα γίνεται μηχανικά και απαγορεύοντας την προληπτική χρήση αλλοπαθητικών συνθετικών χημικών φαρμακευτικών προιόντων."
.png "English"){kind=small}
.png)
.png)
.jpg)
