Βιολογική Μελισσοκομία: Νοζεμίαση

biologikomeli

Οφείλεται σε προσβολή από το πρωτόζωο Nosema apis. Παράγει σπόρους που διατηρούν τη βιωσιμότητά τους για 2 χρόνια στα περιττώματα της μέλισσας, 2 μήνες στο έδαφος και 4 μήνες στο μέλι. Η μόλυνση μιας μέλισσας γίνεται όταν καταναλώσει τροφή με σπόρους του πρωτόζωου. Οι σπόροι βλαστάνουν στο μεσέντερο του εντόμου, προσβάλλουν τα επιθηλιακά κύτταρα και πολλαπλασιάζονται σε μεγάλους αριθμούς, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η λειτουργία της πέψης. Η μέλισσα καταναλώνει περισσότερες τροφές και μειώνεται η διάρκεια ζωής της.

Στη συνέχεια προσβάλλονται οι υποφαρυγγικοί αδένες των μελισσών. Οι προσβλημένες μέλισσες προσφέρουν λιγότερη τροφή στη βασίλισσα, η οποία περιορίζει την ωοτοκία της και συχνά αντικαθίσταται. Ο γόνος δεν εκτρέφεται κανονικά. Οι μέλισσες ζουν λιγότερο και ο πληθυσμός της κυψέλης μειώνεται δραματικά.

Οι άρρωστες μέλισσες δεν μπορούν να συγκρατήσουν τα περιττώματά τους, τα αφήνουν στα τοιχώματα της κυψέλης, στην είσοδο, ακόμη και στα πλαίσια (δυσεντερία), γεγονός που συμβάλλει στη διασπορά της αρρώστιας. Σε αρκετές περιοχές η νοζεμίαση είναι ενδημική. Την άνοιξη φθάνει στη μεγαλύτερη ανάπτυξή της και το καλοκαίρι περιορίζεται. Η εποχιακή εμφάνιση της αρρώστιας σχετίζεται με τη δυνατότητα που έχουν οι μέλισσες να απομακρύνουν μέρος από τον πληθυσμό του παθογόνου. Η αρρώστια μεταδίδεται με σπόρους που βρίσκονται στην τροφή και τα περιττώματα των άρρωστων μελισσών.

Παράγοντες που ευνοούν την αρρώστια

Τροφοδότηση με ακατάλληλες τροφές όπως ξινισμένο μέλι ή σιρόπι (επιτρέπονται στην Βιολογική Μελισσοκομία αλλά γίνονται σφάλματα από τον Μελισσοκόμο).
Τροφοδότηση με σιρόπι πολύ αργά το φθινόπωρο.
Κακές συνθήκες ξεχειμωνιάσματος (υγρασία στην κυψέλη, περιοχές με πολύ υγρασία, χειμώνας παρατεταμένος, συχνές επιθεωρήσεις με ακατάλληλες καιρικές συνθήκες, κ.α.).
Προσβολή μελισσιών από χρόνια παράλυση.
Συχνές μετακινήσεις του μελισσοκομείου το φθινόπωρο.

Συμπτώματα

α) Μέλισσες με διογκωμένες κοιλιές που δεν μπορούν να πετάξουν και σέρνονται στη χλόη με τα φτερά ανοιγμένα.

β) Περιττώματα μελισσών στα τοιχώματα και τα καπάκια των κυψελών, καθώς και στην είσοδο (σανίδα πτήσης).

γ) Σημαντικός αριθμός νεκρών μελισσών μπροστά στην είσοδο.

δ) Ο πεπτικός σωλήνας της άρρωστης μέλισσας αλλάζει χρώμα, από καστανοκόκκινος γίνεται γκριζωπός και στη συνέχεια γαλακτόχρωμος.

ε) Στο πεπτικό σύστημα της μέλισσας εντοπίζονται με το μικροσκόπιο οι σπόροι της Νοζεμίασης.

Αντιμετώπιση

Όταν σταματήσει η νεκταροέκκριση τα μελίσσια μεταφέρονται σε ανθοφορίες ή τροφοδοτούνται διεγερτικά με Βιολογική Ζάχαρη.
Ξεχειμωνιάζουν μόνο δυνατά μελίσσια.
Αποφεύγονται παράγοντες που προκαλούν δυσεντερία στις μέλισσες (ακατάλληλες τροφές).
Εξασφαλίζεται στο μελισσοκομείο άφθονο τρεχούμενο νερό, που προφυλάσσεται από περιττώματα μελισσών.
Οι κηρήθρες ανανεώνονται κάθε δύο χρόνια και το μελισσοκομικό υλικό απολυμαίνεται πριν χρησιμοποιηθεί.