biologikomeli

Το Βαρρόα επίσης γνωστό και ως το άκαρι βαμπίρ, Varroa Mite, Varroa destructor και συχνά ως Varroa jacobsoni.Το Βαρρόα είναι ένα παρασιτικό άκαρι που μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στους μελισσοκόμους όσο και στις μέλισσες τους. Αυτά τα τσιμπούρια-ακάρεα, όσο το μέγεθος ενός κεφαλιού καρφίτσας, προκαλεί καταστροφές επειδή τρέφονται από την αιμόλεμφο της μέλισσας (μοιάζει με το αίμα στις μέλισσες). Τα ακάρεα προσκολλούνται στις συλέκτριες κατά την αναζήτηση τροφής προκειμένου να εξαπλωθούν από τη μία κυψέλη στην άλλη. Το άκαρι αυτό μπορεί να αποδυναμώσει εξ ολόκληρου μια κυψέλη μέσω της βαμπίρ δράσης του όσο και από την εξάπλωση νόσων και τα βακτηριδίων. Μια ανεξέλεγκτη αύξηση του πληθυσμού των ακάρεων είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε πρόωρο θάνατο μια αποικία μελισσών.Τα Βαρρόα έχουν το μεγαλύτερο αντίκτυπο σε σύγκριση με τα άλλα παράσιτα στον κλάδο της μελισσοκομίας. Η Varroa Mite είναι επίσης σχεδόν ο εξολοκλήρου υπεύθυνος για τον αποδεκατισμό και την απώλεια των άγριων αποικιών μελισσών. Μερικοί μελισσοκόμοι καταφεύγουν στην χρήση κερυθρών χτισμένες ελεύθερα από τις μέλισσες και πολλοί ερασιτέχνες κινούνται προς την Κενυάτικη κυψέλη "Τοπο Bar Hive" σε μια προσπάθεια να καταπολεμήσουν αυτό το επιθετικό εχθρό. Άλλοι προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν ανθεκτικές στα άκαρι φυλές μελισσών με κάποια επιτυχία.


Προέλευση
Το άκαρι πρωτοεμφανίστηκε στην Ευρώπη στην περιοχή της Βουλγαρίας κατά το έτος 1967. Το 1978 επισημάνθηκε για πρώτη φορά στην περιοχή της Ορεστιάδας, με πιθανότερη την εισαγωγή του εντός των ελληνικών συνόρων από την περιοχή της Βουλγαρίας ή της Γιουγκοσλαβίας . Η πολιτεία οριοθέτησε τη χώρα σε δυο τμήματα, μολυσμένο και μη, μέτρο που όπως απεδείχθη στην πορεία δεν μπόρεσε να καταστεί ικανό να περιορίσει την προσβολή.

Ανατομία

Το άκαρι είναι περίπου 1,00 - 1,77 mm σε μήκος και 1,50 έως 1,99 mm. Το σώμα του μοιάζει πολύ με εκείνη ενός κρότωνα, έχει οκτώ πόδια και την προβοσκίδα- συσκευή για να τρυπήσει την επιδερμική στοιβάδα των ενηλίκων μελισσών αλλά και των προ νυμφών αυτών προκειμένου να τραφούν. Το άκαρι έχει κόκκινο-καφέ χρώμα και είναι σαφώς ορατό με γυμνό οφθαλμό στον γόνο, και με μεγαλύτερη δυσκολία στην ενήλικη μέλισσα.

Κύκλος Ζωής

Μέσα σε κυψέλη τα ακάρεα μπορούν να αναπαραχθούν σε διάστημα 10-ημερών. Το θηλυκό άκαρι, μετά την αποσύνδεση του από μια ενήλικη μέλισσα, θα μπει στο κελί του γόνου. Το άκαρι δείχνει προτίμηση για τον γόνου κηφήνών, αλλά θα επιλέξει ό, τι είναι διαθέσιμο. Όταν το κελί είναι σφραγισμένο, το θηλυκό θα αρχίσει να γεννάει τα αυγά του και στη συνέχεια εκπνέει.Καθώς η νεαρή μέλισσα αναπτύσσεται, έτσι αναπτύσσονται και τα ακάρεα. Από τη στιγμή που η νέα μέλισσα είναι σε θέση να αφήσει το κελί της , τα ακάρεα προσκολλούνται για να αρχίσουν τον κύκλο τους εκ νέου. Ο κύκλος ζωής του Varroa εξαρτάται από την ύπαρξη γόνου εντός μιας αποικίας.

Συμπτώματα
Πιθανές ενδείξεις ότι μόλυνση από το άκαρι βρίσκεται σε εξέλιξη είναι (και όχι μόνο) • εμφανές Varroa στον γόνο, στις εκκολαπτόμενες μέλισσες, ή στις συλλέκτριες
• Παραμορφωμένες μέλισσες
• Απορριπτόμενης προνύμφης
• Γόνος διάσπαρτος
• Αιφνίδιος θάνατος της αποικίας
• Νεκρά ακάρεα που βρέθηκαν κοντά στην είσοδο της κυψέλης 


Ανίχνευση
Αν υπάρχει υποψία προσβολής από Varroa, δεν χάνουμε τίποτα σημαντικό να κάνουμε μία εξέταση. Ωστόσο, μια αποικία μπορεί να είναι καταδικασμένη εάν αφεθεί ανεξέλεγκτη. Ο έέλεγχος για Varroa θα πρέπει να είναι μέρος της τακτικής ενός μελισσοκόμου.

Παρατήρηση των μελισσών

Εάν είμαστε σε θέση εύκολα να παρατηρήσουμε τα ακάρεα στις συλλέκτριες μέλισσες, η αποικία είναι σε μπελάδες. Αρχίστε την αντιμετώπιση το συντομότερο δυνατό.


Μέθοδοι ελέγχου  Βιολογικής Μελισσοκομίας

Τα μειονεκτήματα των χημικών μεθόδων καταπολέμησης του ακάρεος, καθώς και η γενικότερη τάση της γεωργίας και της κτηνοτροφίας για στροφή σε εναλλακτικές μορφές καταπολέμησης των παρασίτων, φιλικές προς το περιβάλλον, και σεβόμενες τις αρχές της Βιολογικής Μελισσοκομίας οδήγησαν τους ερευνητές αλλά και τους επαγγελματίες και ερασιτέχνες μελισσοκόμους, στην εξεύρεση ήπιων μορφών καταπολέμησης του ακάρεος.
Στα πλαίσια μιας ολοκληρωμένης διαχείρισης του παρασίτου σκοπός παύει να είναι η ολοκληρωτική εξάλειψη αλλά η συγκράτηση του πληθυσμού του ακάρεος σε επίπεδα ανεκτά από τις μέλισσες, που δεν επηρεάζουν την παραγωγή.


Α. Βιοτεχνικές μέθοδοι
Η αναπαραγωγική συμπεριφορά του ακάρεος, δίνει την δυνατότητα εφαρμογής μη χημικών μέτρων για την καταπολέμησή του. Όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, το άκαρι προτιμάει να αναπαράγεται στον κηφηνογόνο σε σχέση μα τον εργατικό γόνο. Τα ακάρεα που αναπαράγονται σε κηφηνογόνο δίνουν κατά μέσο όρο 2.2 με 2.6 θηλυκούς απογόνους, ενώ εκείνα που παρασιτούν σε εργατικό γόνο δίνουν 1.3 με 1.4 θηλυκούς απογόνους ανά ξενιστή.Έτσι, το ακάρι βρίσκεται συχνότερα σε γόνο κηφήνων παρά σε εργατικό. Ακόμη μια προσέγγιση της διαφοράς προσβολής εργατικών και κηφηνοκελιών από βαρρόα μέσω χρήσης μαθηματικών μοντέλων δείχνει πως από 50-60 κηφηνοκέλια θα προκύψουν όσα ακάρεα θα προέκυπταν από 1000 εργατικά κελιά. Με την
αφαίρεση του κηφηνογόνου από ένα μελίσσι είναι δυνατή η μείωση του συνολικού αριθμού των ακάρεων που βρίσκονται στην κυψέλη.

Η διαδικασία απομάκρυνσης του κηφηνογόνου απαιτεί τη δημιουργία ειδικών πλαισίων, την καταστροφή-αφαίρεση των κελιών με κηφηνογόνο απαραίτητη διαδικασία επαναχτισίματος των κηρυθρών από τις μέλισσες και την τήρηση μικρών χρονικών ορίων μεταξύ των απομακρύνσεων .
Η μέθοδος αυτή φαίνεται να είναι αποτελεσματική, όμως πολλές μελέτες δείχνουν πως δεν είναι επαρκής για την καταπολέμηση του παρασίτου και επιβάλλεται να αποτελεί κομμάτι μιας ολοκληρωμένης διαχείρισης ενάντια της βαρρόα σε συνδυασμό με την εφαρμογή ήπιων
σκευασμάτων, όπως το φορμικό οξύ. Οι μέσοι όροι του λόγου ακάρεων ανά μέλισσα διαφέρει
σημαντικά μεταξύ μελισσιών που δέχτηκαν την μεταχείριση της αφαίρεσης του κηφηνογόνου και μελισσιών που δεν αφαιρούνταν κηφηνογόνος .
Η εφαρμογή μη χημικών μεθόδων είναι γενικά επίπονη διεργασία και πολλές φορές με ποικίλη αποτελεσματικότητα, που εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες (κυρίως το θερμοκρασιακό εύρος), την δυναμικότητα των μελισσιών, την παρουσία ή όχι γόνου και την δραστηριότητα των μελισσιών.






Β. Φυσικά προϊόντα
Πολλά φυσικά προϊόντα έχουν χρησιμοποιηθεί ενάντια της βαρρόα. Οργανικά οξέα όπως το φορμικό οξύ, το γαλακτικό οξύ και το οξαλικό οξύ είναι μεταξύ των πιο χρησιμοποιούμενων στην εφαρμοσμένη μελισσοκομία. Εκτός των οργανικών οξέων η έρευνα τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί στην αποτελεσματικότητα των αιθέριων ελαίων ενάντια του ακάρεος. Τα αιθέρια έλαια είναι φυτικά παράγωγα που βρίσκονται σε διάφορα μέρη και όργανα του φυτού και μπορεί να λειτουργούν είτε ως παράγοντες προσέλκυσης εντόμων επικονιαστών είτε ως απωθητικές ουσίες παρέχοντας προστασία από φυτοφάγα έντομα και ακάρεα. Μεγάλος αριθμός αιθέριων ελαίων έχει δοκιμασθεί για την
ακαρεοκτόνο δράση τους τόσο εργαστηριακά όσο και με πειράματα στον αγρό. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως υπάρχουν αιθέρια έλαια με ακαρεοκτόνο δράση αλλά και άλλα που δρουν ως προσελκυστικά των παρασίτων, αυξάνοντας τον βαθμό προσβολής των μελισσιών. Πέραν όμως της δράσης των αιθέριων ελαίων ενάντια του ακάρεος σημαντική έρευνα έχει διεξαχθεί και για την επίδρασή τους στις ενήλικες μέλισσες και στο γόνο, καθώς και τυχόν αναστάτωση του μελισσιού από την διαταραχή της ισορροπίας των οσμών που προκαλείται από την εισαγωγή τους στην κυψέλη.Η εφαρμογή των αιθέριων ελαίων στην κυψέλη μπορεί να γίνει με παθητική εξάτμιση, ψεκασμό διαλύματος είτε υποκαπνισμό.

Από τα αιθέρια έλαια που έχουν δοκιμασθεί, ακαρεοκτόνο δράση φάνηκε να έχουν η ευκαλυπτόλη και η θυμόλη. Από αυτά, η θυμόλη είναι η πιο ευρέως διαδεδομένη ουσία και έχει μελετηθεί τόσο που ήδη στο εμπόριο κυκλοφορούν αρκετά σκευάσματα με αυτήν ως δραστική ουσία. Πέραν της ακαρεοκτόνου δράσης είναι γνωστές και άλλες ιδιότητες της θυμόλης. Έχει προταθεί η δράση της ενάντια της ασκοσφαίρωσης Ascosphaera apis  αλλά και ενάντια άλλων παθογόνων οργανισμών που προκαλούν προβλήματα στις μέλισσες.Επιπλέον, κάποια φυτικά εκχυλίσματα και ειδικότερα η κρυσταλλική θυμόλη παρουσιάζουν επαρκή βαρροοκτόνο δράση και οι μελισσοκόμοι τείνουν να
χρησιμοποιούν παρασκευάσματα που βασίζονται στη θυμόλη.
 

Οποιαδήποτε είδος εφαρμογής χρησιμοποιηθεί δεν θα πρέπει να γίνει για 30 ημέρες πριν από τη συλλογή μελιού η οποία θα χρησιμοποιηθεί για ανθρώπινη κατανάλωση.

Σπάσιμο του κύκλου του γόνου

Η πράξη του σπάσιμο του κύκλου του γόνου, με την σφαγή της βασίλισσας, και επιτρέποντας στις μέλισσες να φτιάξουν τη δική τους βασίλισσα θα αποτρέψει τα βαρρόα να γεννήσουν τα αυγά τους και έτσι το τέλος του κύκλου της ζωής τους.
Αυτή η μέθοδος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και κατά τη διάρκεια της συλλογής μελιού.

Μέθοδος καπνίσματος 

Ένα βαρύ κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει τα ακάρεα να πέσουν από τις μέλισσες και να πέσουν στο έδαφος όπου θα πεθάνουν (θέλει πάτους με σίτες).. Αυτό πρέπει να επαναλαμβάνεται μία φορά την εβδομάδα για δύο με τρεις εβδομάδες για να κάνουν οποιοδήποτε είδος επίδρασης.
Σημείωση: Όταν τις καπνίζετε, να είστε βέβαιοι ότι ο καπνός δεν είναι πάρα πολύ καυτός, χρησιμοποιήστε κρύο καπνό μόνο.
Αυτή η διαδικασία πρέπει να επαναληφθεί, καθώς δεν θα επηρεάσει τα ακάρεα που είναι μέσα στα κελιά με γόνο ή να επηρεάσουν τα ακάρεα που είναι απόντες πάνω στις συλλέκτριες.